Kısaca kısırlaştırmanın ne olduğunu açıklayacak olursak; dişi kedi ve köpeklerin yumurtalık ve rahimlerinin, erkek kedi ve köpeklerin ise testislerinin alınmasıyla sonuçlanan, genel anestezi altında yapılan bir operasyondur. Birçok farklı kaynakta, kısırlaştırma operasyonu için nötrleştirme ve sterilizasyon gibi ifadeler de kullanılıyor. Bu operasyon sonrasında dişi köpeğiniz kesinlikle bir daha asla hamile kalamazken, erkek köpeğiniz de herhangi bir dişiyi asla hamile bırakamaz.
Köpeklerde Kısırlaştırma
Kısırlaştırma, üreme yeteneklerini kaldıran bir cerrahi işlem olarak bilinmektedir. Köpeklerde kontrolsüz şekilde çoğalmalarını engellemek, popülasyon kontrollerini sağlamak ve önemli sağlık sorunlarını engellemek için yapılmaktadır. Köpeklerde kısırlaştırma hem erkek köpeklerde (kastre), hem de dişi köpeklerde (sterilizasyon) yapılabilmektedir.
Erkek köpeklerde testislerin çıkarılması, dişi köpeklerde ise yumurtalıkların çıkarılması ya da rahmin alınması ile gerçekleştirilmektedir. Köpeklerde kısırlaştırma cinsiyetine göre de farklı faydalar sağlamaktadır. Bunları daha detaylı anlatmak gerekirse:
Dişi Köpeklerde Kısırlaştırma
Kızınıza düşkünsünüz ve yavru bir köpeğin anestezi alarak operasyon geçirmesi konusunda endişelisiniz, anlıyoruz fakat bu operasyonun riskinin çok düşük olduğunu ve birçok kez yapılmasına rağmen çok ama çok nadir sorun çıktığını bilmeniz gerekli. Ayrıca dişi köpeklerde kısırlaştırma, meme kanseri, rahim kanseri, yumurtalık kanseri, kist gibi birçok ciddi sağlık sorunun yaşanma olasılığını ortadan kaldırıyor.
İleriki yaşlarda sağlık sorunları olabileceğinden dişi köpekler 3. aydan önce kısırlaştırılmamalıdır. Tabi, 4 yaşından önce kızınızın kısırlaştırılmış olmasıyla rahim enfeksiyonu riskini de gelecekteki sağlık sorunları listesinden çıkarmış oluyorsunuz.
Dişi Köpeklerde Kısırlaştırmanın Faydaları
- Meme kanseri olasılığı ortadan kalkar.
- Pyometra gibi rahim enfeksiyonları önlenmiş olur.
- Riskli gebelik sorunu ve gebelik yüzünden oluşabilecek sağlık sorunlarının önüne geçilmiş olunur.
Dişi köpeklerde kısırlaştırma, genel anestezi verilerek gerçekleştiriliyor. Ameliyat sırasında rahim ve yumurtalıklar alınıyor. Operasyondan yaklaşık 10 gün sonra tam iyileşme gerçekleşiyor.
Yapmanız gerekenler konusunda veterinerinizle mutlaka konuşmalısınız. Operasyon öncesi sağlık kontrolleri yapıldıktan sonra özel olarak dikkat edilmesi gereken bir konu varsa sizi uyaracaktır. Özel durumların dışında, operasyondan 12 saat öncesinde yeme ve içmenin kesilmesi genel olarak tavsiye edilendir.
Böylece anestezi yüzünden ayıldığında daha az kusacaktır. Anestezi sonrası birkaç kez kusma normaldir fakat hem dışkılıma hem de kusma olasılığına karşın ameliyattan önce 12 saat boyunca bir şey yiyip içmemesi onun iyiliği için en iyisidir.
Ameliyattan sonra ilk ayıldığı anlarda sersem gibi olabilir. Yavaş yavaş kendine gelecektir. Veterinerinize danışarak ona yiyecek ve su verebilirsiniz.
Ameliyat bölgesine zarar vermemesi iççin büyük ihtimalle çok da sevmeyeceği elizabeth yakalık takılacaktır. Evde ani ve aşırı hareket etmesini önleyin daha çok dinlenmesine ve kısa yürüyüşler yapmasına özen gösterin. Merdiven çıkartmayın. Evde başka evcil canlılar varsa ayrı bir odada durması daha iyi olacaktır.
İyileşme süreci boyunca biraz yakın ilginize ihtiyacı olacak. Kendi kendine mama yiyebiliyor ve tuvaletine çıkabiliyor olması gerekiyor ama yine de bu süre boyunca her an yaptıklarına dikkat etmeniz gerekli.
Erkek Köpeklerde Kısırlaştırma
Erkek köpeklerde kısırlaştırma, dişilerinkinden daha basit bir operasyon ile gerçekleştirilir. Genel anestezi altına alınır. Testisler alınarak ufaklık kısırlaştırılır. Kesik küçük olacağından yara da küçük olacak ve haliyle dikişi de daha az olacaktır.
Genellikle ameliyattan sonraki gecenin klinikte geçirilmesi tavsiye edilse de bazen aynı gün eve gönderildiği de olmuştur. Kısırlaştırma ile ilerde yaşayacağı testis tümörü ve prostat sorunları hayatından tamamen çıkmış olacak. Ayrıca fıtık veya kalıcı tümör olasılığı da azaltılmış olacak.
Yaşamının erken dönemlerinde kısırlaştırılan erkek köpekler daha sakin bir mizaca sahip olurlar ve evinize ya da mobilyalarınıza zarar vermezler. Kokulu idrar ile evin köşelerini işaretleme ihtiyacı duymazlar. Diğer erkek köpeklerle kavga etmez daha az saldırgan olurlar.
Çiftleşememe kaygısı yüzünden stres yaşamazlar ve depresyona girmezler. Dişi bulmak için evden kaçmazlar veya evdeki eşyalar ile çiftleşmeye çalışmazlar. Böylece siz de o da daha kaliteli bir yaşam sürersiniz. Çiftleşme kaygısı sebebiyle köpekler tüy dökebilmektedir.
Erkek Köpeklerde Kısırlaştırmanın Faydaları
Erkek köpekler ve dişi köpeklerin kısırlaştırılma ihtiyaçları olabilmektedir. Kısırlaştırma aşamalarında dişi köpeklere göre, erkek köpeklere aynı faydaları olduğu kadar, farklı faydaları da bulunmaktadır. Çeşitli faydalarını sizlere sıralamak gerekirse:
- Siklus kanaması, ileriki yaşlarda olabilecek prostat problemleri ve sık idrara çıkma gibi sağlık sorunlarının önüne geçilir.
- Kızgınlık dönemlerinde görülebilecek davranış bozuklukları yani; evden kaçma, saldırganlaşma, iştahsızlaşma, agresif ruh hali ve davranışlar artık sorun olmaktan çıkar.
- Kızgınlık dönemleri hafiflediği için yaralanma tehlikeleri de oldukça azalmaktadır.
- İstenmeyen yavruları ve düzensiz çoğalmayı engelleyebilmektedir.
Kedilerde Kısırlaştırma
Kedi kısırlaştırma da aynı köpek kısırlaştırmasında olduğu gibi orantısız gebelikleri engellemek için yapılmaktadır. Kedilere genellikle kısırlaştırma işlemi yaşları 6 ile 8 aylık aralığında iken yapılır ve yaşamları boyunca yapabilecekleri cinsel aktiviteleri ortadan kaldırır. Kedileri kısırlaştırma işlemi sonrasında hormon seviyeleri değişikliklerinden dolayı daha sakin ve daha az agresiflik görülebilmektedir.
Aynı zamanda kedilerde kısırlaştırma, meme kanseri, rahim enfeksiyonu ve üreme sistemi hastalıklarını büyük oranda engellemektedir. Erkek kediler ve dişi kediler için faydalarını ve ayrı özelliklerini ise şu şekilde anlatabiliriz:
Erkek Kedilerde Kısırlaştırma
Doğru bildiğimiz yanlışlardan biri de erkek kediler için “Kısırlaştırılmasa da olur” düşüncesidir. Aslında dişi kediler için kısırlaştırma ne kadar önemliyse erkek kediler için de öyledir. Cinsel olgunluğa erişmiş erkek kedilerin miyavlamaları ve evin orasını burasını işaretlemesi hem sizin için hem onun için çok rahatsız edici olmaya başlayacaktır.
Hem psikolojik hem fiziksel sağlıklarını korumak için cinsel olgunluğa erişmiş erkek kedileri kısırlaştırmak en doğru olanıdır. Kısırlaştırma, erkek kedilerde testis kanseri olasılığını ortadan kaldırıyor, böylece onun yaşam kalitesini artırmış ve ömrünü uzatmış olacaksınız.
Veterinerler tarafından tavsiye edilen kısırlaştırma zamanı ise 1 yaşından itibaren olarak biliniyor. Erkek kediler kısırlaştırma işlemi açısından dişi kedilerden daha şanslı ve bu yüzden çok daha çabuk iyileşip eski haline dönüyor. Ortalama 1 saat kadar süren bir ameliyatla, küçük oğlunuz 1- 2 gün içinde ayağa kalkacaktır. Erkek kedilerde açık ameliyat yapılmaz sadece dışardan testisleri alınır ve yaraya dikiş dahi atılmaz.
Erkek Kedilerde Kısırlaştırmanın Faydaları
Erkek kedilerin kısırlaştırılması, erkek kediler kadar kedi sahiplerine de fayda sağlamaktadır. Dişi bulmak için sık sık evden kaçan kediler, ev sahiplerini korkutabilmektedirler. Sizlere erkek kedilerdeki kısırlaştırmanın faydalarını şu şekilde sıraladık:
- Dişi bulmak amacıyla evden kaçmazlar.
- Dışarıda daha az dolaştıklarından trafik kazası geçirme olasılıkları düşer.
- Diğer erkek kedilerle daha az kavga edeceğinden yaralanma riski azalır.
- Testis kanseri veya testis tümörü riski ortadan kalkar.
- Daha sakin ve uyumlu bir ev arkadaşı olurlar.
Dişi Kedilerde Kısırlaştırma
Küçük kızınızın poposunu yukarı kaldırıp evin her tarafına sürtündüğünü, sürekli ayaklarınızla oynamak istediğini, ayaklarınıza saldırdığını ya da ısırmak istemediğini, uzun uzun miyavladığını ve bunları hiç durmadan tekrarladığını görürseniz, kediniz kızgınlık dönemine girmiş demektir. Küçük kızınız artık yetişkinliğe adım atıyor ve birkaç gün boyunca bu hareketleri tekrarlayacak, daha sonra ise eski haline geri dönecektir.
Eğer dişi bir kediniz varsa 6. aydan sonra çocukluk dönemini geride bırakıp olgunlaşmaya başlar ve kızgınlık dönemine girer. Yukarıda belirttiğimiz davranışları sergilemeye başlar. Dişi kedilerde, kızgınlık dönemi boyunca sürekli olarak miyavlayama, agresif davranışlar ve evden kaçma gibi olumsuz durumlar yaşanabilir. Lütfen bu dönemi daha hafif atlatmak için bazı kedi sahiplerinin yaptığı gibi progesteron ilaçlarla kedinize zarar vermeyin çünkü bu ilaçlar uzun vadede kist gibi ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir.
Kısırlaştırmazsanız kızgınlık döneminin 10-15 günde bir tekrarladığını göreceksiniz. Kısırlaştırma operasyonu için kedinizin kızgınlık döneminden çıktığı ara dönemi yakalamak zorundasınız. Dişi kediler kızgınlık döneminde kısırlaştırılamıyor çünkü bu dönemde operasyon yapılırsa aşırı kanama riski ortaya çıkıyor. Kızgınlık dönemi atlatıldıktan sonra operasyon yaptırmalısınız.
Dişi kedilerin kısırlaştırma operasyonu erkek kedilerinki kadar basit değildir. Yumurtalıkların ve rahmin alınabilmesi için tam bir operasyon gereklidir. Önce karın bölgesi tıraş edilir ve sonra karnında bir kesi alınır ve yumurtalıklar ve rahim alınır.
Operasyondan 3 saat sonra mama yiyebilir yani biraz daha kendine geldiğinde yaş mama bile verebilirsiniz. Operasyondan sonraki bir hafta ona evin huzurlu sakin bir köşesinde bakmanız gerekiyor. Ameliyat yarası ve dikişlerinden dolayı hareketleri yavaş ve alışılmadık şekilde olabilir ona ihtiyaçlarını gidermesi konusunda nazikçe yardım edin.
Kediler bir yerleri ağrıdığında uyur, o da bu sürede hem dinlenmek için hem de ağrı kesicilerin etkisiyle uykulu olacak ve genelde uyuyacak. Tuvaletini kendisi yapabiliyor olmalı eğer bir sorun olursa veya kanaması olduğunu görürseniz hemen veterinerinize danışın.
Dişi Kedilerde Kısırlaştırmanın Faydaları
Erkek kedilerde olduğu kadar, dişi kedilerde de evden kaçma mümkün olmaktadır. Bunların yanında ise dişi kedilere faydaları şu şekilde sıralanabilir:
- Kedinizin diğer dişi kedilerle kavga etme olasılığı düşeceğinden kavga sırasında oluşabilecek yaralanma riskleri de ortadan kalkıyor.
- Cinsel yola bulaşan hastalık ve enfeksiyonlardan korunmuş oluyor.
- Sizin ve komşularınızın şikayetçi olacağı kızgınlık dönemi agresyonu tamamen önlenmiş olur.
- Kedinizde görülebilecek sık gebelikten kaynaklanan sağlık sorunlarından, ayrıca plansız çoğalan nüfusun getireceği sıkıntılardan da kurtulmuş olursunuz. Aksi halde kediniz Ocak ve Ağustos ayları arasında her 3 haftada bir çiftleşecek ve gebe kalacak.
- Yumurtalık, rahim ve meme kanseri riski ortadan kaldırılır.
- Çiftleşme amacıyla evden kaçarsa başına gelebilecek tüm kaza ve aksiliklerden kurtulmuş olur.
Kısırlaştırılan kedilerin elde ettiği avantajlar yukarıdaki gibidir. Tüm cerrahi operasyonlarda olduğu gibi az da riskli olan bu işlemler için işinin ehli ve uzun yıllardır bu işi yapan uzman kadromuza güvenebilirsiniz. Bizimle iletişime geçerek tüm merak ettiklerinizi öğrenebilirsiniz.